ارزیابی تاثیر سطح ایستابی کم عمق و شور بر کمک به تبخیر و تعرق و عملکرد محصول سیاهدانه (.nigella sativa l) در شرایط لایسیمتری و استخراج مدلی برای جذب آب توسط ریشه گیاه

چهار آزمایش لایسیمتری بر روی گیاه دارویی سیاهدانه هر یک در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در طول دو سال زراعی 1390- 1389 و 1391- 1390 انجام گرفت. در مجموع این آزمایشات، گیاه سیاهدانه در 27 لایسیمتر با قطر 4/0 متر که از خاک منطقه (خاک سیلتی- کلی) پر شده بود، کاشته شد. در آزمایش اول، دوم و سوم سه تیمار با سطح آب زیرزمینی 6/0 ، 8/0 و 1/1 متر و شوری 1، 2 و 4 دسی زیمنس بر متر اعمال شد. استفاده از آب زیرزمینی به عنوان بخشی از تبخیر و تعرق گیاه با استفاده از اندازه گیری های روزانه سطح آب درون ماریوت سیفون مشخص شد. نتایج آزمایشات نشان داد که در اثر تیمارهای مختلف شوری 1، 2 و 4 دسی زیمنس بر متر آب زیرزمینی با سطح 6/0، 8/0 و 1/1 متر مشارکت آب زیرزمینی به ترتیب (67 ، 55 ، 46) و (61 ، 50 ، 41) و (54 ، 43 ، 36) درصد نیازهای آبی گیاه می باشد. در آزمایش چهارم سه تیمار آب زیرزمینی با عمق 8/0 متر و شوری 1، 2 و 4 دسی زیمنس بر متر اعمال شد. نتایج نشان داد که برای شوری های 1، 2 و 4 دسی زیمنس بر متر به ترتیب متوسط مشارکت آب زیرزمینی 55 ، 50 و 43 درصد نیاز آبی گیاه بود. همچنین آزمایش دیگری به منظور بررسی تاثیر شوری آب آبیاری با کیفیت های 1 ، 2 ، 4 و 6 دسی زیمنس بر متر و تخمین آستانه تحمل گیاه دارویی سیاهدانه برای جلوگیری از کاهش عملکرد دانه و روغن در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام گرفت. متوسط نتایج نشان داد که آستانه تحمل گیاه برای موارد گفته شده در بالا در شوری 2 دسی زیمنس بر متر به ترتیب 5/18 و 5/20 می باشد. همچنین نتایج نشان داد که مقدار کاهش عملکرد دانه و روغن در تیمارهایی با شوری 2، 4 و 6 دسی زیمنس بر متر نسبت به تیمار شاهد (شوری 1 دسی زیمنس بر متر) به ترتیب (3 ، 12) و (58 ، 73) و (86 ، 96) درصد است. آزمایشی دیگری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به منظور بررسی تاثیر رژیم های مختلف کم آبیاری بر روی گیاه سیاهدانه صورت گرفت. تیمارهای آزمایش شامل رژیم های 40، 60 ، 80 و 100 درصد نیاز آبی گیاه بودند. نتایج نشان داد که کاهش عملکرد دانه و روغن در تیمارهای 40، 60 و 80 درصد نسبت به تیمار 100 درصد نیاز آبی گیاه به ترتیب (54 ، 70) و (85 ، 95) و (97 ، 5/99) درصد بود. سرانجام ضرایب معادله جذب آب پاراساد تصحیح شده و مدل تجربی جدیدی برای محاسبه جذب روزانه آب توسط گیاه دارویی سیاهدانه در حضور آب زیرزمینی با عمق 80 سانتیمتر ارائه شد.